Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ağustos ayına ilişkin aylık ve yıllık üretici-market fiyat farkını değerlendirdi.
Market fiyatları:
Ağustos ayında markette 37 ürünün 30’unda fiyat artışı, 6’sında ise fiyat azalışı görülürken, bir üründe fiyat değişimi olmadı.
Ağustos ayında markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 56 ile yeşil fasulye oldu. Yeşil fasulyedeki artışını yüzde 55,4 ile kabak, yüzde 39,7 ile salatalık, yüzde 35,8 ile patlıcan ve yüzde 19,2 ile yumurta takip etti.
Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 9 ile kuru soğan oldu. Soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 6,6 ile domates, yüzde 2,7 ile patates, yüzde 2,3 ile pirinç ve yüzde 1,2 ile sivri biber izledi.
Tükettiğimiz her türlü gıdayı üreten çiftçilerimiz ise ürettiklerini satarken ne kazanıp ne kaybettiler?
Üretici fiyatları:
Ağustos ayında üreticide 29 ürünün 19’unda fiyat artışı olurken 6’sında fiyat düşüşü görüldü. Kuru soğan, kuru kayısı, kuru incir ve elmada ise fiyat değişimi olmadı.
Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 44,6 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 24,6 ile sivri biber, yüzde 20 ile maydanoz, yüzde 9,1 ile patates, yüzde 8,3 ile havuç ve yüzde 1,1 ile yeşil mercimek izledi.
Üreticide en çok fiyat artışı yüzde 152,9 ile yeşil fasulyede görüldü. Yeşil fasulyedeki fiyat artışını yüzde 136,7 ile salatalık, yüzde 45 ile patlıcan, yüzde 30,9 ile kabak izledi.
Üretici fiyat değişiminin nedenleri:
Çukurova Bölgesi’nde erkenci çeşit Mayer limon üretiminin fazla olması, piyasada limon arzının artmasına ve fiyatların düşmesine neden oldu. Geçtiğimiz yıl yeterli gelir elde edemeyen limon üreticileri, bu yıl da benzer sıkıntılarla karşı karşıya kaldı.
Yazlık patateste erkenci çeşitler bitmek üzere iken orta erkenci çeşitlerde de hasat başladı. Bu yıl rekoltenin yüksek olması ve yazlık patatesin depolanamaması nedeniyle üretici fiyatları 4 buçuk lira seviyelerine kadar geriledi. Pazarda ve markette ortalama 14 lira 66 kuruş olan patateste üretici fiyatındaki bu düşüş, artan girdi ve işçilik maliyetleri karşısında üreticiyi ciddi anlamda zarara uğrattı.
Benzer şekilde kuru soğanda da üretim fazlalığı nedeniyle fiyatlar geçen yılın aynı döneminde 4 lira 88 kuruş iken bu yıl aynı dönemde 4 buçuk liraya gerileyerek maliyetinde altına inerek üreticiyi mağdur etti.
Maydanozda mevsim şartlarının elverişli gitmesiyle birlikte ürün miktarının artması, buna karşılık tüketici talebinin sabit kalması, arz fazlası yaratarak fiyatların düşmesine neden olmuştur.
Tüketici talebinin yeterince olmaması nedeniyle havuç piyasasında oluşan düşük talep, ürün fiyatlarının gerilemesine neden olmuştur.
Yeşil fasulye, salatalık, patlıcan ve kabakta sezon sonunun gelmesinden dolayı arz azaldı ürün fiyatları arttı.
Kuru fasulyedeki fiyat artışı yeni sezon ürünlerin piyasaya girmesinden kaynaklandı.
Sivri biberdeki fiyatlarındaki düşüş arz fazlalığından kaynaklandı.”
Tarımsal girdiler son bir ayda ortalama olarak % Üretici fiyatlarında % 2,53 artarken tarımsal ürün gıda fiyatları da % 17,95 düşmüş ve Türk çiftçisi Ağustos ayında seçili ürünlerde % 20,48 yoksullaşmıştır.