Türkiye, trafik güvenliği açısından yeni bir döneme giriyor. Trafik kurallarına uymayan sürücülere verilecek cezaların artırılmasını ve ehliyet sisteminde köklü değişiklikleri öngören 36 maddelik yasa teklifi, Meclis Genel Kurulu gündeminde. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, medya temsilcilerine yaptığı açıklamada teklifin ayrıntılarını paylaşarak, yasanın 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe gireceğini açıkladı.
“TRAFİKTE CAYDIRICILIK KÜLTÜRÜNÜN TEMELİDİR”
Bakan Yerlikaya, trafik kültürünün ancak caydırıcılık mekanizmalarıyla gelişebileceğini vurguladı. Ceza sisteminin yalnızca yaptırım değil, aynı zamanda toplumda güvenli yaşam bilinci oluşturacak stratejik bir araç olduğunun altını çizdi:
“Caydırıcılık, trafik kültürünün gelişmesini ve kökleşmesini sağlayan en temel yapı taşıdır. Trafik güvenliği alanında sürücülerin kurallara uymalarını sağlamak ve kural ihlallerini azaltmak için caydırıcı önlemler almak hayati öneme sahiptir.”
Yerlikaya ayrıca, cezaların bireysel sürücü davranışlarını değiştirmekle kalmayıp, toplumun genel trafik bilincini geliştirmeye katkı sağladığını belirtti.
“TOPLUMDA DİRENÇ YOK, DESTEK YÜZDE 85’İN ÜZERİNDE”
Bakan, teklifle ilgili toplumun tepkilerine dair bir soruya da net yanıt verdi. Toplumun trafik güvenliği konusunda bilinçli olduğunu belirten Yerlikaya, yapılan kamuoyu araştırmalarına dikkat çekti:
“Toplumsal direnç olduğuna katılmıyorum. Anket yapıyoruz, toplumun nabzını ölçüyoruz. Toplumda trafik kuralları, trafik güvenliği, yaşam hakkı ile ilgili oy oranı yüzde 85’in çok üzerinde.”
Yerlikaya, halkın artık kuralların sıkı denetlenmesini ve yaptırımların daha etkili hale getirilmesini talep ettiğini ifade etti.
EHLİYET SİSTEMİNDE DE KÖKLÜ DEĞİŞİM YOLDA
Yeni dönemde sadece ceza sistemi değil, ehliyet alma süreci de değişebilir. Bakan Yerlikaya, sürücü kurslarının Milli Eğitim Bakanlığı yönetiminde olduğunu hatırlatarak, bu sistemin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini söyledi:
“Bana göre orası da tamamen elden geçirilmeli. Bir nimet kolay verildiği zaman o nimetin mutlaka komplikasyonları oluyor. A ülkesi ile B ülkesindeki ehliyet alımına bakın; nasıl alınıyor. Toplumsal bir mesele bu.”
Yerlikaya, ehliyetin sadece bir belge değil, trafik güvenliğinde hayati rol oynayan bir eğitim süreci olduğunu vurguladı:
“Siz ehliyeti 18 yaşında aldınız, bir kere işlem yapılmadı, kurallara uyuyorsunuz. Ama bu sizin trafik güvenliğiniz için yeterli değil. Başkaları da kurallara uyarsa sizin güvenliğiniz sağlanır.”
“CAYDIRICILIĞIN DÜŞMANI AFTIR”
Yasa yürürlüğe girdikten sonra affa gidilip gidilmeyeceği yönündeki soruya ise net cevap verdi. Af çıkarılması ihtimalini kesin bir dille reddetti:
“Caydırıcılığın düşmanı aftır. Birbiriyle zıt kutuplardır. Af olduğu zaman caydırıcılığı, caydırıcılık olmadığı zaman da kuralların tamamını bırakmamız lazım.”
“BU CEZALARLA CİRO DERDİMİZ YOK”
Yüksek para cezalarıyla ilgili eleştirilere de yanıt veren Yerlikaya, amacın gelir elde etmek olmadığını vurguladı. Asıl hedefin trafik kazalarını ve ölümleri azaltmak olduğunu belirtti:
“Bizim ciro çekmek gibi bir derdimiz yok. Bizim buradan gelecek paraya da ihtiyacımız yok. Medya ‘Para cezaları buradan buraya geliyor’ derken, aynı medya ‘Böyle bir kaza olur mu bu devirde’ diyor. Nasıl yapacağız? İnsanlar kurallar istiyor; ‘Ben uyuyorum, o da uysun’ diyor.”
RADAR VE DENETİM İÇİN YENİ UYGULAMALAR YOLDA
Bakan Yerlikaya ayrıca iki yeni dijital uygulamanın da kısa süre içinde devreye alınacağını açıkladı:
-
Radar Uygulaması: Sürücü yola çıkarken sistem üzerinde güzergâhını işaretlediğinde, o yol üzerindeki radar sayısını görebilecek. Ancak radarların tam konumları gösterilmeyecek.
-
“Gereği Yapıldı” Uygulaması: Trafik ve asayiş konularında vatandaşların gördükleri olumsuzlukları cep telefonlarıyla çekerek uygulama üzerinden bildirmesi sağlanacak. Görüntüler, ilgili birimlerce incelenecek ve işlem yapılacak.
Yerlikaya, “Patentini aldık” diyerek uygulamaların yasal alt yapısının tamamlandığını da belirtti.
2026’DA GEÇERLİ OLACAK YENİ CEZA TARİFESİ
Kanun teklifinde yer alan bazı maddeler şunlar:
-
Makas atma: 90 bin TL + 60 gün ehliyete el koyma + trafikten men
-
Drift: 140 bin TL + 60 gün ehliyete el koyma
-
Düğün konvoyu ile yol kapama: 90 bin TL ceza + 60 gün ehliyetsiz kalma + trafikten men
-
Dur ihtarına uymama: 200 bin TL ceza + 60 gün ehliyete el koyma
-
Yüksek sesle müzik: 3 bin TL ceza, ses sistemi mevzuata aykırıysa 21 bin TL + 30 gün trafikten men
-
Cep telefonu kullanımı: İlk ihlalde 5 bin TL, ikincide 10 bin TL, üçüncüde 20 bin TL + 30 gün ehliyetsiz kalma
-
Alkollü araç kullanımı: İlk ihlalde 25 bin TL ve 6 ay ehliyete el koyma, ikinci ihlalde 50 bin TL ve 2 yıl, üçüncüde 150 bin TL ve 5 yıl ehliyet iptali
-
Emniyet kemeri takmama: 2.500 TL
-
Ambulans veya itfaiyeye yol vermeme: 46 bin TL + 30 gün ehliyetsiz kalma + trafikten men
-
Diğer geçiş üstünlüğü araçlarına yol vermeme: 15 bin TL
-
Kırmızı ışık ihlali: 1. sefer 5 bin, 2. sefer 10 bin, 3. sefer 15 bin TL
-
Sosyal medyada kural ihlali öven içerikler paylaşmak: 25 bin TL ceza
