Sakarya’nın Hendek ilçesinde geçen yıl 5 kişinin yaşamını yitirdiği, 26 kişinin de yaralandığı makarna fabrikasındaki patlamaya ilişkin davada verilen hapis cezalarının gerekçesi açıklandı. Sakarya 7. Ağır Ceza Mahkemesi’nin yayımladığı 72 sayfalık gerekçeli kararda, patlamanın “toz birikimi” ve “yetersiz denetim” nedeniyle büyüdüğü vurgulandı.
Mahkeme, fabrika müdürü V.U. ve patlamadan korunma dokümanını hazırlayan İ.B.’ye 11 yıl 8 ay, iş güvenliği uzmanı D.T., elektrik bakım sorumlusu Y.T. ve değirmen sorumlusu Ö.K.’ye 8 yıl 4 ay, idari işler sorumlusu C.B.’ye ise 3 yıl 4 ay hapis cezası verilmesine hükmetti.
“Temizlik aksadı, denetim zayıftı”
Gerekçeli kararda, fabrikanın geçmişte de elektrik kaynaklı yangınlar yaşadığı, kısa devre ve arızaların sık görüldüğü belirtildi. Temizlik faaliyetlerinin pazar günleri aksadığına, özellikle değirmen bölümünde yoğun toz birikimi oluştuğuna dikkat çekildi.
Patlamadan hemen önce, tozlu ortamda kıvılcım çıkarabilecek spiral kesim işlemi yapıldığı, “Patlamadan Korunma Dokümanı”nın da fiili durumu yansıtmadığı ifade edildi. Mahkeme, verilen eğitimlere rağmen kontrol mekanizmalarının etkili şekilde işletilmediğini ve gerekli özenin gösterilmediğini tespit etti.
Elektrik odasında başlayan yangın toz patlamasına dönüştü
Kamera kayıtlarına göre yangının, değirmen bölümünün zemin katında bulunan elektrik panolarının olduğu alanda başladığı belirlendi. Olayın yaklaşık bir saniye içinde geliştiği, elektrik odasındaki kısa devre sonucu oluşan kıvılcımın, ortamda biriken un tozunu tutuşturarak “toz patlaması”na yol açtığı kaydedildi.
Gerekçede, enerji odasının yerleşimi ve havalandırma sisteminin de patlama riskini artırdığına işaret edildi. Panoların yeterli temiz hava alamadığı, bu nedenle kapaklarının açık bırakıldığı ve tozun içeri dolduğu belirtildi.
Bilirkişi: “Sorumluluk zinciri net”
Bilirkişi raporunda fabrika müdürü V.U. ve doküman hazırlayıcısı İ.B. birinci derece, diğer dört sanık ise ikinci derece sorumlu olarak değerlendirildi. Mahkeme, raporun teknik açıdan yeterli ve delillerle uyumlu olduğunu belirterek yeni bir incelemeye gerek olmadığına hükmetti.
Rapor, fabrikanın temizlik kayıtlarına göre elektrik panolarının yalnızca 6 ayda bir temizlendiğini, bu durumun toz birikimini artırdığını ortaya koydu. Paketleme bölümünde yapılan incelemelerde dahi pano kapaklarının açık, içlerinin ise tozla kaplı olduğu tespit edildi.
“İş kazası” olarak değerlendirildi
Mahkeme kararında olayın, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. maddesi uyarınca iş kazası niteliğinde olduğu vurgulandı. Kararda şu ifadeler yer aldı: “Patlamanın zemin kattaki elektrik panolarında kısa devre sonucu çıkan kıvılcımla başladığı, değirmen bölümündeki yoğun un tozunun tutuşarak toz patlamasına dönüştüğü anlaşılmıştır.”
