Türkiye’nin modern imarlı ilk kenti unvanına sahip, Aydın’ın Sultanhisar ilçesine bağlı Atça Mahallesi, BBC News Türkçe kanalında yayınlanan belgesele konu oldu.
Belgeselin giriş bölümünde Atça ile ilgili, “Bir merkeze çıkan 8 ana caddeden oluşan kentin planı tasarlanırken Paris’ten ilham alınmış. Atça, sadece Ege’nin değil, Türkiye’nin de Paris’i olarak adlandırılıyor. Bu şehir planı 1924’te hazırlanıyor, 1926’da hayata geçiriliyor. Bu da Atça’yı tamamı planlanarak inşa edilmiş ve hala korunan Türkiye’nin ilk modern kenti yapıyor” bilgileri verildi.
PLANLAMA İÇİN YURTDIŞINDAN UZMANLAR GETİRİLDİ
Atça’da cumhuriyet öncesindeki şehir planının camiler ve çeşmeler etrafında şekillendiği anlatılan belgeselde, “Cumhuriyetin ilanından sonra Türkiye tepeden tırnağa değişim sürecine girdi. Şehir plancılığı kavramı da bu dönemde ortaya çıktı. Yanmış şehirlerin yeniden imarı, köylerin ayağa kaldırılması, planlama içinden yurtdışından uzmanlar getirildi” denildi.
PARİS’TEN İLHAM ALINDI
Atça’nın da bu dönemde yeniden planlandığı aktarılan belgeselde, “1924’te Fransa’da eğitim almış Abdi Hıfzı Bey ve Halil Efendi tarafından çizilen plan Paris’teki Etoile Meydanı’ndan ilham alıyordu. 8 ana cadde merkezde birleşiyor, tarımdan çok sanayiye, eğitim ve sosyal yaşama odaklanıldı. Parklar, okullar, sinemalar ve idari planlar inşa edilerek modern bir şehir yaşamı hedeflendi. 1964 ve 1991 yıllarında plan aslına uygun olarak revize edildi” görüşleri ifade edildi.
YÜKSEK MİMARDAN ÖNEMLİ BİLGİLER
Belgeselde anlatımlarda bulunan Koruma Uzmanı ve Yüksek Mimar Ayşegül Mutluay Bilgiç, Türkiye’nin modern imarlı ilk kenti Atça’nın halkın tüm gereksinimlerini karşılayacak şekilde planlandığının ve bu planın korunduğunun altını çizerek, “Sen Atça’da yaşayarak bütün hayati gereksinimlerini karşılayabiliyorsun. Cumhuriyetin gelmesiyle İngiltere’de bir insan neye kavuşmuşsa Atça’daki insan da ona kavuşuyordu” diye konuştu.
Belgeselde görüşlerine yer verilen mahalle sakinleri de Atça’da yaşamanın ayrıcalık olduğunu vurguladılar.