Son listede öne çıkan beş ilçe; Alanya, Bandırma, Edremit, Fethiye ve Nazilli. Bu beş ilçenin, nüfus, ekonomik canlılık, altyapı ve kamu hizmetleri bakımından mevcut kriterleri büyük ölçüde karşıladığı vurgulanıyor. İl olma süreci için TBMM’ye sunulacak önerilerde, bu ilçelerin “her an il yapılabilir” başlığı altında öncelikli olarak değerlendirilmesi bekleniyor.
NÜFUS KRİTERİNDE ÖNE ÇIKANLAR
Alanya’nın nüfusu 359.891, Fethiye’nin 177.569, Edremit’in 171.700, Bandırma’nın 166.836, Nazilli’nin 162.000 olarak açıklanıyor. 150 binin üzerindeki nüfus, il statüsünün yasal eşiklerinden biri olarak kabul ediliyor ve bu beş ilçe bu eşiği rahatça aşıyor. Mevcut 81 ilin yarısında nüfus 200 binden az olduğundan; aday ilçe nüfusları, birçok ilden bile daha kalabalık. Bu durum, “il” olma talebinin demografik açıdan meşruiyetini güçlendiriyor.
EKONOMİK HACİM VE SEKTÖREL ÇEŞİTLİLİK
Alanya, turizm gelirleriyle yıllık 2 milyar doları aşan bir hacimle Antalya ekonomisinin lokomotifi konumunda. Bandırma ise Marmara Bölgesi’nin önemli lojistik merkezi olarak liman ve serbest bölge faaliyetleriyle öne çıkıyor. Edremit bölgesinin zeytin ve ayçiçeği tarımı, yanı sıra sanayi yatırımları; Fethiye’nin yat turizmi ve yat limanı işletmeciliği; Nazilli’nin tekstil ile gıda sektöründeki üretim kapasitesi, bölgesel ekonomik çeşitliliğin örnekleri. Beş ilçede de GSYH verilerinin birçok küçük ilden yüksek olduğu rapor ediliyor.
ULAŞIM AĞI VE MERKEZE UZAKLIK
Alanya Gazipaşa Havalimanı, Fethiye Ölüdeniz Limanı, Bandırma Feribot İskelesi, Edremit Körfez yolları ve Nazilli’ye uzanan E-87 otoyolu, bu ilçelerin ulaşım alt yapısını güçlü kılıyor. İlçeler, mevcut il merkezlerine ortalama 1,5–2 saat uzaklıkta yer alıyor. “Merkeze uzaklık” şartını esneten yönetmelikler, bu uzaklıkları il olma kriterleri içinde kabul edilebilir buluyor. Hem karayolu hem denizyolu hem de havayolu bağlantıları, idari hizmetlerin vatandaşa erişimini hızlandıracak düzeyde.
KAMU YATIRIMLARI VE SOSYO-KÜLTÜREL DONANIM
Her beş ilçede de üniversite yerleşkeleri, modern hastane kompleksleri, yeni adliye binaları ve bölgesel kalkınma ajansı ofisleri açıldı. Belediyelerin bütçeleri ve personel sayıları, ilçe belediyelerinden il belediyelerine geçişi destekler nitelikte. Kültürel etkinlikler, müze ve tiyatro salonları, “il” unvanıyla daha da çeşitlenebilecek altyapıyı ifade ediyor. Yerel halkın yüksekokul mezun oranı ve istihdam artışı, yönetsel kapasitenin hazır olduğunu gösteren bir diğer kritere işaret ediyor.
