Hollanda ve Türkiye tarımlarının mukayesesi tarımda iki farklı anlayışın sonucunu anlamak bakımından önemlidir. Bu mukayeseyi Aysel Yücesoy’un “TÜRKİYE VE HOLLANDA TARIM SEKTÖRLERİ AÇISINDAN DIŞ TİCARETLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI: HOLLANDA ÖRNEĞİ “ adlı yüksek lisans tezi ışığında pasajlar halinde yapacağız.

· Türkiye yüzölçümü bakımından Hollanda’nın yaklaşık 20 katı büyüklüğündedir. Türkiye’nin ekilebilir tarım alanları da yüzölçümüyle doğru orantılı olarak, Hollanda’nın ekilebilir tarım alanlarından 20 kat daha fazladır.

· Hollanda’nın yüzyıllardır gelen ticaret geleneği, dünyanın dört bir yanından sağlayabildiği ürün çeşitliliği, üretim ve ihracattaki deneyimlerini akademik çalışmalar ve teknolojiyle desteklemesi, devlet politikalarının ihracatı ve verimliliği arttırmak için desteklemesiyle, bugün dünyada ihracat akışına yön veren ülkelerden biri haline gelmiştir. Türkiye, Hollanda’yla karşılaştırıldığı zaman serbest piyasa ekonomisine daha yeni adapte olmaya çalışan ve gelişmekte olan bir ülkedir. Yüzölçümü ve nüfus avantajlarına rağmen ihracat hacmi hȃlȃ Hollanda’nın çok gerisinde kalmıştır.

· 2012-2017 yıllarında tarım ürünleri ihracatını yapan ülkelerin sıralamaları mevcuttur. ABD’nin dünya sıralamasında birinci, nerdeyse 250 kat daha küçük olan Hollanda da ikincidir. Türkiye de Hollanda’nın 20 katı yüzölçümüne rağmen dünya sıralamasında yirmi altıncı en fazla tarım ürünleri ihracatı yapan ülkedir. Türkiye ve Hollanda’nın 2017’deki bitkisel ürün üretimlerinin karşılaştırılması Kök ve yumru bitkiler hariç diğer tüm tarım ürünlerinde Türkiye, Hollanda’dan daha fazla bir üretime sahiptir.

· Hollanda hayvansal ürün üretiminde ileri teknoloji uygulamalarıyla birlikte dünyanın önde gelen üreticilerinden biridir. Türkiye son dönemdeki ithal hayvan ve et politikalarıyla yurtiçindeki üreticinin önüne engeller çıkarmaktadır.

· Hollanda ve Türkiye’nin 2012-2018 yıllarındaki inek sütü üretimi yer almaktadır. Hollanda hayvan ürün üretimi ve ticaretinde dünyada önde gelen ülkelerden biridir. 2017 itibariyle Hollanda Türkiye’den yaklaşık % 50 daha fazla inek sütü üretimi yapmaktadır. Hollanda inek sütü üretiminde 5 yılda % 20’den fazla artış kaydetmiştir. Türkiye inek sütü üretiminde 5 yılda % 15 artış kaydetmiştir.

· Su ürünleri üretiminde Türkiye, Hollanda’dan daha fazla bir üretime sahiptir. 2011’den 2017’e kadar Türkiye’deki üretimde yaklaşık %50, Hollanda’daki üretimde yaklaşık %15’lik bir artış söz konusu olmuştur.

· Hollanda tarım ürünleri ihracatını Türkiye’den daha fazla gerçekleştirmesine rağmen yurtiçi üretimi Türkiye’nin üretiminden daha düşüktür. Türkiye tüm tarımsal ürünlerin üretiminde, yüzölçümü farkından dolayı, Hollanda’dan daha fazla miktarda ve değerde üretim yaptığı görülmektedir.

· AR-GE yatırımlarında 2014 yılında dünyadaki bazı ülkelerin ve 
grupların AR-GE harcamalarının GSYİH’ya olan oranlarına göre OECD ortalamasının %2,38, Hollanda’nın %1,98 olan AR-GE harcamalarıyla kıyasladığımızda, Türkiye’nin %1,06 oranındaki AR-GE harcamaları düşük kalmaktadır.