Dünya kuru incir üretim ve ihracatının merkez üssü olan Aydın’da, bölgenin tarımsal simgesi olan incir için kritik bir çalıştay düzenlendi. Aydın Ticaret Borsası ev sahipliğinde ve Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatörlüğünde gerçekleştirilen “Kuru İncir Kalite ve Gıda Güvenliği Çalıştayı”nda, iklim değişikliğine bağlı rekolte düşüşü, toksin sorunu, soğuk zincir eksikliği, markalaşma adımları ve ihracat stratejileri gibi konular ele alındı.
“İHRACATIN YÜZDE 79’U AYDIN’DAN”
Çalıştayın açılış konuşmasını yapan Aydın Ticaret Borsası Başkanı Fevzi Çondur, Türkiye’nin kuru incir üretiminde dünya lideri olduğunu belirterek şu bilgileri verdi:
“2024/2025 sezonunda Türkiye genelinde 53 bin 621 ton kuru incir ihracatı gerçekleşti. Bunun 42 bin 193 tonu, yani yaklaşık yüzde 79’u Aydın’dan yapıldı. Aynı sezonda ülke genelinde tescillenen 68 bin 138 ton kuru incirin 52 bin 483 tonu da ilimizde gerçekleştirildi.”
İHRACAT İTİBARI TEHLİKEDE
Çondur, Avrupa ülkelerine yapılan ihracatta karşılaşılan toksin (aflatoksin) sorununun hem firmalara ekonomik kayıplar yaşattığını hem de ülkenin ihracat itibarını zedelediğini belirterek, “Bu sorunun çözümü için Aydın Soğuk Hava Depoculuk A.Ş. bünyesinde kurduğumuz A tipi antrepo ile ihracat sürecine yaşanan sorunlara çözüm bulmaya çalışıyoruz” dedi.
Çondur, kuru incirin uluslararası pazardaki değerinin artması için markalaşma ve kalite odaklı çalışmalara büyük önem verdiklerini vurguladı.
“SON YILLARDA REKOLTEMİZ GERİYE GİDİYOR”
Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Ali Işık, incir rekoltesindeki düşüşe dikkat çekti.
Işık, “2-3 yıldır rekoltemiz geriye gidiyor. Sarı lopumuz maalesef iklim koşullarına ayak uyduramıyor. Eskiden 80 bin ton ihracat yaparken şimdi bunu zor görüyoruz. Ürün az olunca seçilmiyor, çiftçi artık ayıklama yapmıyor. Bu hem kaliteyi düşürüyor hem de çengelciye, ihracatçıya zarar veriyor” diye konuştu.
Üretimin mutlaka arttırılması gerektiğini belirten Işık, “Bu ürün doğanın bize lütfettiği en özel ürünlerden biri. Sadece Aydın’da yetişiyor. Eğer biz üretimi 100 bin tona çıkaramazsak bu doğal mirası kaybederiz. Üstelik bu ürün Türkiye’nin dünyada en rekabetçi olduğu birkaç üründen biri. Devletimiz teşvik veriyor ama bu teşviklerin incire özel, koordineli biçimde yönlendirilmesi gerekiyor. İlçelere, köylere 3’er 5’er soğuk hava deposu kurmalıyız. Çünkü 5-10 yıl sonra iklim daha da zorlaşacak” ifadelerine yer verdi.
Işık, toksin sorununun yönetilebilir olduğunu da vurgulayarak, “Aflatoksin sadece incirde değil, buğdayda, pirinçte, mısırda da var. Avrupa da bunun farkında. Yeter ki biz bu süreci yönetelim. Tedarik zincirine en baştan, köylüden destek vermeliyiz. Mor ışıkla aflatoksin odaları kurarak pilot uygulamalar yapılmalı” dedi
Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürü Ersin Dilber, Bakanlık olarak incirdeki hasatlıklar mücadele ettiklerini belirtti.
“İNCİR, AYDIN’IN KÜLTÜREL VE EKONOMİK SİMGESİ”
Aydın Valisi Yakup Canbolat ise yaptığı konuşmada şu ifadeleri kullandı:
“Kuru incir, Aydın’ın hem kültürel mirasını hem de ekonomik potansiyelini simgeleyen özel bir üründür. 2024 yılı itibarıyla Türkiye’de 375 bin ton incir üretildi, bunun 209 bin tonu Aydın’da gerçekleşti. TÜİK verilerine göre yapılan 49 bin 607 tonluk ihracatın 45 bin 572 tonu Aydın kaynaklıdır.”
Canbolat, çalıştayın üretimden ihracata kadar yaşanan sorunlara çözüm geliştiren bir platform olduğunu ve sektör adına önemli çıktılar sağlayacağına inandığını belirtti.
Çalıştaya, Aydın Valisi Yakup Canbolat, Aydın Ticaret Borsası Başkanı Fevzi Çondur, Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Ali Işık, İzmir İl Tarım ve Orman Müdürü Mustafa Şahin, Aydın İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Altıntaş, Ekoloji Tarım Organizasyonu Derneği Başkanı Prof. Dr. Uygun Aksoy, İncir Araştırma Enstütüsü Müdürü Mehmet Özkul, üreticiler ve sektör temsilcileri katıldı.
