Aşure, yalnızca bir tatlı değil; geçmişle bugünü birleştiren bir gelenektir. Ayrıca her evin, her yörenin kendine has bir tarifi vardır. Bu yıl, Aydın’ın köylerinden birinde yaşayan teyze, yıllardır sır gibi sakladığı aşure tarifini paylaştı. "Böyle yapınca bereketi artıyor" dediği o tarif, şimdi sizinle…
AYDIN’IN GELENEKSEL AŞURE TARİFİ
Aydın usulü aşure, bol malzemeli ve yumuşak kıvamlı oluyor. Tarifin özelliği, “susamla ikram edilmesi” ve bazı yöresel ayrıntıların bulunması. İşte tarifin malzeme listesi:
Aşure İçin Gerekli Malzemeler:
1 kg buğday yarması
1 su bardağı kuru fasulye
1 su bardağı nohut
1 kase mısır
1 kase fıstık, fındık, badem
1 kase ceviz (üzerine ayrılabilir)
1 kase çekirdeksiz kuru üzüm
1 kase kuru incir
1 kase kuru kayısı
1 adet kabuk tarçın
3-4 adet karanfil
2 – 2,5 kg toz şeker
3 – 3,5 litre su
Tercihe göre: Pirinç, bakla ve börülce eklenebilir.
Aydın'da özellikle aşurenin içerisine portakal kabuğu rendesi, karacaot, toz tarçın da tercihe göre ilave ediliyor.
AŞURE NASIL YAPILIR? İŞTE ADIM ADIM TARİF
Islatma işlemi: Bir gece önceden yarma, nohut ve fasulye ayrı kaplarda ıslatılır.
Haşlama: Ertesi gün bu üç ana malzeme ayrı ayrı haşlanır.
Karıştırma: Önce keşkek (yani haşlanmış buğday yarması) tencereye alınır. Ardından fasulye ve nohut eklenir.
Şeker ekleme: Şeker sıcak suda eritilerek karışıma ilave edilir.
Kuru meyveler: Küp küp doğranmış kayısı, incir ve üzüm tencereye eklenir.
Baharatlar: Kabuk tarçın ve karanfiller de aşurenin aromasını verir.
Kuruyemişler: Ceviz dışında kalan tüm kuruyemişler indirmeye yakın eklenir.
Kıvam ayarı: Aşure pişerken koyulaşacağından, gerektiğinde su ilavesi yapılır.
Sunum: Ocaktan alındıktan sonra üzeri isteğe göre susam, nar, ceviz veya toz tarçınla süslenir.
AŞURENİN BEREKETİNİ ARTIRAN SIR
Aydınlı teyze, tarifin sonunda şunu ekliyor:
“Eskiden beri biz aşurenin üstüne susam serperiz. Ne zaman susamı unutsak, ya aşure az gelir ya da bereketi eksik olur. Bu yüzden susamı koymadan ikram etmem.”
Aydınlı teyze aynı zamanda aşure yaparken mutlaka duasını okumayı ihmal etmediğini söylüyor. Aşure duasını merak edenler için ise şöyle:
“Bismillâhirrahmânirrahîm. Elhamdü lillâhi rabbil âlemîn. Vessalâtü vesselâmü alâ sey-yidinâ Muhammedin ve alâ âlihî ve sahbihî ecmaîn. Allâhümme entel ebediyyül kadîmül hayyül kerîmül hannânül mennân. Ve hâzihî senetün cedîdetün es’elüke fîhel ismete mineşşeytânirra-cîm. Vel-avne alâ hâzihin nefsil emmârati bis-sûi. Vel-iştiğâle bi-mâ yukarribünî ileyke. Yâ zel-celâli vel-ikrâm. Bi-rahmetike yâ erhamer-râhimîn, Ve sallâllâhü alâ seyyidinâ Muhammedin vel alâ âlihî ve sahbihî ve ehl-i beytihî ecmaîn.”
Duanın Türkçe meali:
“Rahman ve Rahîm olan Allah’ın adı ile. Hamd, yalnızca âlemlerin rabbi kabul olan Allah’a mahsus olmaktadır. Salât ü selâm da Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’e, ehl-i beytine ve tüm ashabına olsun. Ey Allah’ım, sen ezeli, ebedi, hayy, hannân, kerîm, mennânsın. Bu gelen, yeni bir senedir. Ya Rabbim, kovulmuş olan şeytanın kötülüğünden bu sene muhafaza olmayı diliyorum ve içimde, bana şerri emreden nefsim ile mücadelemde yalnızca senden yardım istiyorum.
Beni sana yaklaştırabilecek meşguliyetleri bana nasip et, ey ikram sahibi ve celâl olan Rabbim. Rahmetin ile ey merhametlilerin en merhametlisi olan, efendimiz Hz. Muhammed-sallâllâhu aleyhi ve sellem-’e, Hz. Muhammed’in âline, ashabına ve tüm ehl-i beytine salât olsun.”
AŞURE GÜNÜ NE ZAMAN 2025?
Hicri takvimin ilk ayı olan Muharrem, İslam dünyasında sadece yeni yılın başlangıcı değil; aynı zamanda derin manevi anlamları olan bir dönemdir. Bu ayın en özel günü olan Aşure Günü, hem dini hem kültürel yönleriyle asırlardır yaşatılan bir gelenektir. Bu yıl 5 Temmuz 2025 Cumartesi gününe denk gelen Aşure Günü, dualarla ve paylaşımın bereketiyle idrak edilecek.
