Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından hazırlanan ve ülkeler tarafından imzalanan sözleşme, çalışanların alacakları ücret için bağlayıcı konumda bulunuyor. Hem asgari ücretin belirlenme sürecini hem meblağını hem de memnun kalınmadığı noktada gidilebilecek dava yollarını belirleyen sözleşmeye taraf ülkeler arasında Türkiye de bulunuyor. Ancak Türkiye, sözleşmenin bütün maddelerini imzalamamış durumda. Tüm maddeler imzalanırsa, asgari ücret 50 bin liraya kadar çıkabilir.
ASGARİ ÜCRET NEDEN AÇLIK SINIRININ ALTINDA?
Asgari ücretlinin açlık sınırı altında maaş aldığı 2025 yılının son aylarında, yeni yılda uygulanacak olan asgari ücret rakamı da yoğun tartışmalara neden oluyor. Sözcü Gazetesi'nden Erdoğan Süzer'in haberine göre; Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) sözleşmesinin Türkiye tarafından tüm maddelerinin imzalanmaması 'insan onuruna yakışır bir asgari ücret' alınmasının önündeki en büyük engel konumunda.
ILO sözleşmesinin 26. maddesini imzalayan ülkeler asgari ücreti belirlemek ve işçilere bu rakamın altında maaş ödenmesini önlemek zorunda. Asgari Ücret Belirleme Yöntemi Sözleşmesi'ne imza atarak asgari ücret uygulamasını zorunlu kılan Türkiye, 131 numaralı Asgari Ücret Sözleşmesi'ni ise imzalamadı.
ASGARİ ÜCRET 50 BİN TL OLABİLİR!
131 numaralı 'Asgari Ücret Sözleşmesi' de Türkiye tarafından imzalansaydı, ülkemizde 'insan onuruna yakışır' bir asgari ücret uygulanacaktı. İşçilere açlık sınırının altında hiçbir ay maaş vermek mümkün olmayacaktı. Dahası, 4 kişilik bir ailenin, sadece gıda değil; bütün ihtiyaçlarını gidermesi yönünde hesaplanan yoksulluk sınırının da 2 asgari ücretli tarafından kazanılması gerekecekti.
TÜRK-İŞ tarafından geçtiğimiz ay açıklanan 'açlık sınırı' 30 bin liraya dayanmışken, yoksulluk sınırı da 100 bin TL'ye ulaşmak üzere. ILO sözleşmesinin 131. maddesine de Türkiye taraf olsaydı, asgari ücret rakamı 50 bin liraya kadar yükselecekti.
KOMİSYONUN YAPISINI DEĞİŞTİRİYOR!
Bahsedilen ILO sözleşmesinin ilgili maddesi, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yapısını da ilgilendiriyor. 'Oy çokluğu' ile asgari ücretin belirlenmesinin önüne geçiyor. İşçi tarafının yer almadığı komisyonun karar alması dahi mümkün olmuyor. Bu nedenle kritik bir öneme de sahip konumda.
ASGARİ ÜCRET İÇİN DAVA AÇILABİLİYOR
Asgari ücreti 'beğenmeyen' ve yeterli görmeyen kişi ya da kurumlar ILO sözleşmesinin tamamı imzalansaydı dava açabilecek ve rakamın güncellenmesini isteyebilecekti. Yoksulluk sınırına yakın olmayan asgari ücret için Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolu da açık olacaktı.
