Elektrik faturalarında aktif enerji bedelinin hemen altında görülen dağıtım bedeli, aslında hizmetin kullanımıyla ilgili değil, altyapının korunması ve iletim giderleriyle ilgili bir kalem. Yani elektrik tüketmeseniz bile, faturada bu tutar yer alabiliyor. Özellikle sayaç okumalarının düzenli yapılmadığı veya uzun süredir ikamet edilmeyen evlerde de bu bedelin yansıtılması vatandaşları isyan ettirdi.
Tüketici Hakem Heyetleri’ne son yıllarda yapılan başvuruların önemli bir bölümü tam da bu kalem üzerinden yapıldı. Bazı kullanıcılar, hiç elektrik kullanmadıkları dönemlerde bile 60-80 TL arasında “dağıtım bedeli” ödediklerini gösteren faturalarla başvurdu. Bu başvurulardan bir kısmı, Tüketici Mahkemeleri tarafından hizmet alınmadığı gerekçesiyle iade kararıyla sonuçlandı.
Hangi durumlarda iade hakkı doğuyor?
Uzmanlara göre, dağıtım bedelinin tamamı değil ama kullanım dışı olan, hizmet alınmayan dönemler için yansıtılan kısımları iade kapsamına giriyor. Örneğin yazlığına yılın sadece 2 ayında giden bir kişi, diğer 10 ay boyunca hiç elektrik kullanmamasına rağmen fatura ödemeye devam ediyorsa, bu bedelin iadesi için yasal hak doğabilir.
Tüketici Hakem Heyetleri bu tür durumları kullanım-fayda dengesi üzerinden değerlendiriyor. Hizmetin fiziksel olarak alınmadığı, elektriğin hiç kullanılmadığı aylarda gelen sabit bedeller, eğer enerji şirketi tarafından detaylı gerekçeyle açıklanamıyorsa iade kapsamına girebiliyor. Ancak aktif kullanılan meskenlerdeki dağıtım bedelleri, sistemsel bir hak olarak tanımlandığı için toplu iptal mümkün değil.
e-Devlet üzerinden itiraz süreci başlatılabiliyor
Elektrik faturalarındaki dağıtım bedeliyle ilgili itirazlar artık doğrudan e-Devlet üzerinden yapılan başvurularla başlatılabiliyor. Tüketiciler, kendi faturalarını yükleyerek, hizmet alınmayan dönemleri belirtiyor ve ilgili enerji şirketinden detaylı açıklama talep edebiliyor.
Hakem heyeti kararı bağlayıcı nitelik taşımasa da, genellikle yerel mahkemeler bu kararları esas alıyor. Ayrıca, geçmişe dönük 10 yıla kadar olan faturalara ilişkin başvuru yapılabiliyor. Bu da ciddi bir tüketici hakkı doğuruyor.
