Tarım ve Orman Bakanlığınca kuruluşuna izin verilen 12 bin 130 tarımsal amaçlı kuruluştan 105’i, geçen yıl “birinci derece örgüt belgesi” aldı. Tarım Reformu Genel Müdürlüğü İstatistik Bülteni’nden derlenen bilgilere göre, Bakanlık bünyesinde 6 bin 364 tarımsal kalkınma kooperatifi, 2 bin 446 sulama kooperatifi, 601 su ürünleri kooperatifi ve 31 pancar ekicileri kooperatifi faaliyet gösteriyor.
Toplam 9 bin 442 kooperatifte 2 milyon 210 bini aşkın ortak bulunuyor. Hayvancılık, tarım, ormancılık, çay, sulama ve su ürünleri alanlarında 111 bölge birliğiyle birlikte Pancar Ekicileri Kooperatifleri Birliği (PANKOBİRLİK) de faaliyetlerine devam ediyor.
Üretici birliklerinde çeşitlilik ve güçlü örgütlenme
Türkiye genelinde tarımsal üretici birlikleri bitkisel, hayvansal, su ürünleri ve organik üretim alanlarında aktif şekilde çalışmalar yürütüyor. Bitkisel ürün grubunda 203, hayvansal ürün grubunda 529, su ürünleri grubunda 34 ve organik ürünler grubunda 23 olmak üzere toplam 789 birlik faaliyet gösteriyor.
Bu birliklerin toplam üye sayısı 249 bin 517’ye ulaştı. Ürün bazında dikey örgütlenmeyi tamamlayan süt, kırmızı et, kanatlı hayvan eti, yumurta, bal, meyve, tarla bitkileri ve su ürünleri yetiştiriciliği gibi alanlarda 9 üretici merkez birliği bulunuyor. Bu merkez birliklerine bağlı 533 üretici birliğinde toplam 206 bin 733 üretici yer alıyor.
Hayvancılıkta ıslah birlikleri ön planda
Damızlık sığır, koyun-keçi, manda, tavuk ve arı yetiştiricileri olmak üzere 5 farklı türde ıslah amaçlı hayvan yetiştirici birlikleri faaliyet gösteriyor. Türkiye genelinde 276 il birliği bulunurken, bu birliklere kayıtlı üye sayısı 572 bini aştı. Islah birliklerinden 4’ü, dikey örgütlenmesini tamamlayarak merkez birliğini oluşturdu.
Ayrıca ülkede 18 tarım kredi kooperatifleri bölge birliği ve ulusal düzeyde 8 merkez birliği görev yapıyor. 760 ziraat odası ve Ziraat Odaları Birliği’ne bağlı 5 milyonu aşkın çiftçi, mesleki örgütlenmenin bir parçası konumunda.
“Birinci derece örgüt belgesi” ne kazandırıyor?
Tarımsal amaçlı örgütlerin derecelendirilmesi, Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik kapsamında yürütülüyor. Buna göre, 60 ve üzeri puan alan örgütler “birinci derece tarımsal amaçlı örgüt belgesi” almaya hak kazanıyor.
Bu belgeye sahip kuruluşlar, tarımsal desteklemelerde öncelik, faiz indirimi, organizasyonlara katılım ve karar alma süreçlerinde temsil gibi avantajlardan yararlanıyor. 2024 yılında Ankara, Adana, Antalya, Konya ve İzmir’in de aralarında bulunduğu illerde toplam 105 kuruluş bu belgeyi aldı.