Aydın’ın Kuşadası ilçesinde deniz ekosistemini yakından ilgilendiren üzücü bir olay meydana geldi. Kuşadası'nda çevreci faaliyetlerini sürdüren Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği, son bir hafta içinde Kuşadası kıyılarında 3 deniz kaplumbağasının ölü olarak bulunduğunu açıkladı. Kaplumbağalardan ikisinin kumsala vurduğu, birinin ise Sahil Güvenlik ekipleri tarafından denizden çıkarıldığı bildirildi. Yapılan ilk incelemelerde, ölümlerin insan kaynaklı baskılarla bağlantılı olabileceği değerlendirilirken, olay deniz canlılarının karşı karşıya olduğu riskleri bir kez daha gündeme taşıdı.
Ölen Kaplumbağaların Türleri Belirlendi
Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği Başkanı Bahattin Sürücü, bulunan kaplumbağaların türlerine ilişkin bilgi verdi. Buna göre, ölen kaplumbağalardan birinin juvenil Chelonia mydas (Yeşil Deniz Kaplumbağası), ikisinin ise Caretta caretta (İribaşlı Deniz Kaplumbağası) olduğu tespit edildi. Kaplumbağalar üzerinde yapılan dış muayenelerde herhangi bir yara ya da darp izine rastlanmadı.
Hedef Dışı Avcılık En Büyük Tehdit
Bahattin Sürücü, bölgede deniz kaplumbağalarının ölüm nedenlerine bakıldığında, en sık karşılaşılan durumun trol ve gırgır gibi büyük balıkçı teknelerinin ağları olduğunu vurguladı. Deniz kaplumbağalarının bu ağlara istemeden yakalandığı, nefes almak için su yüzeyine çıkamadıkları için boğularak hayatlarını kaybettikleri belirtildi.
Bunun yanı sıra denize atılan plastik ve naylon atıkların da ciddi bir tehdit oluşturduğu ifade edildi. Kaplumbağaların bu atıkları denizanası sanarak yutması sonucu yaşamlarını yitirdiği, bazı durumlarda ise sürat yapan teknelerin çarpmasıyla ölümlerin meydana geldiği aktarıldı. Uzmanlar, insan faaliyetlerinin deniz canlıları üzerindeki etkisinin her geçen gün daha görünür hale geldiğine dikkat çekiyor.
“Denizler Bu Canlıların Yaşam Alanı”
Açıklamada, denizlerin deniz kaplumbağaları için doğal yaşam alanı olduğu vurgulanarak, özellikle denizle iç içe yaşayan kesimlerin daha duyarlı olması gerektiğinin altı çizildi. Kıyılarda plastik ve naylon gibi atıkların suya atılmaması, teknelerin hız limitlerine uyması ve olası çarpma risklerinin azaltılması gerektiği ifade edildi.
Deniz kaplumbağalarının sık sık nefes almak için su yüzeyine çıktığı hatırlatılırken, süratli tekne kullanımının bu nadir canlılar için hayati risk oluşturduğu belirtildi. Yapılan çağrılar, sadece Kuşadası için değil, tüm kıyı bölgeleri için geçerli bir uyarı niteliği taşıyor.
Bilimsel İnceleme ve Popülasyon Uyarısı
Ölen üç kaplumbağadan ölçü, doku ve keratin örnekleri alınarak DNA çalışması yapılması amacıyla Adnan Menderes Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Oğuz Türkozan’a gönderildi. Yapılan ön incelemelerde Caretta carettalardan birinin dişi olduğu, Sahil Güvenlik ekiplerince denizden çıkarılan kaplumbağanın ise 122 santimetre boyunda erişkin bir erkek birey olduğu belirlendi.
Prof. Dr. Oğuz Türkozan, denizlerde nadir görülen erişkin erkek Caretta carettanın kaybının popülasyon açısından son derece üzücü olduğunu ifade etti. Bilimsel çalışmalara göre, erkek bireylerin çiftleşme döneminde birden fazla dişiyle çiftleşerek genetik çeşitliliği artırdığını hatırlatan Türkozan, deniz kaplumbağalarının eşeysel olgunluğa ulaşmasının 25-30 yıl sürdüğünü belirtti. Ayrıca iklim değişikliği nedeniyle gelecekte dişi ağırlıklı popülasyonların beklendiği bir dönemde, erkek birey kaybının türün devamı açısından ciddi bir risk oluşturduğunu vurguladı.
