Türkiye’de deniz kaplumbağalarının korunmasına yönelik yürütülen çalışmalar, bu yıl da somut sonuçlar verdi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinasyonunda Özel Çevre Koruma Bölgelerinde (ÖÇK) sürdürülen izleme ve koruma faaliyetleri kapsamında, 2025 yuvalama döneminde 106 bin 348 yavru kaplumbağa denizle buluştu. Caretta caretta ve yeşil kaplumbağa (chelonia mydas) türlerini kapsayan çalışmalar, hem biyolojik çeşitliliğin korunması hem de nesli tehlike altında olan türlerin geleceği açısından büyük önem taşıyor. Yıllar içinde artan koruma önlemleri, yavruların denize ulaşma oranlarında da dikkat çekici bir iyileşme sağladı.
Beş önemli kumsalda yoğun koruma çalışması yürütüldü
Bakanlığa bağlı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, ulusal mevzuatın yanı sıra Türkiye’nin taraf olduğu Bern, Barselona ve Ramsar sözleşmeleri doğrultusunda çalışmalarını sürdürüyor. Bu kapsamda Köyceğiz-Dalyan, Fethiye-Göcek, Patara, Belek ve Göksu Deltası olmak üzere beş ÖÇK kumsalında deniz kaplumbağalarının popülasyon izleme ve koruma faaliyetleri gerçekleştirildi. Önceki yıllarda başlatılan bu çalışmalar, 2025 yılında da aralıksız devam etti. Özellikle yuvalama alanlarının korunması, yavruların sağlıklı şekilde denize ulaşabilmesi açısından kritik rol oynadı.
Yuvalar kafeslerle korundu, sıcaklık ve nem izlendi
Sahada görev yapan ekipler, deniz kaplumbağalarının yuvalarını hem kum üstü hem de kum altı kafeslerle koruma altına aldı. Yuvaların sıcaklık ve nem oranları düzenli olarak takip edilirken, yumurtlamaya çıkan kaplumbağalar da gözleme dayalı muayenelerden geçirildi. Bunun yanı sıra bölgeyi ziyaret eden yerli ve yabancı misafirler deniz kaplumbağaları konusunda bilgilendirildi. Yuvalama döneminde kumsalların saat 20.00 ile 05.00 arasında kullanıma kapatılması da yavruların güvenliği açısından önemli bir önlem olarak uygulandı.
Yavru sayılarında Patara ve Dalyan öne çıktı
2025 yılı yuvalama periyodunda elde edilen verilere göre, Göksu Deltası’nda 76 yuvada 5 bin 624, Belek’te 2 bin 26 yuvada 15 bin, Patara’da 757 yuvada 41 bin 484, Fethiye kumsallarında 131 yuvada 6 bin 328 ve Köyceğiz-Dalyan’da 770 yuvada 37 bin 912 yavru deniz kaplumbağası tespit edildi. Özellikle Patara ve Köyceğiz-Dalyan kumsalları, bu yıl en yüksek yavru sayısına ulaşılan alanlar arasında yer aldı. Veriler, düzenli ve planlı koruma çalışmalarının doğrudan sonuç verdiğini ortaya koyuyor.
Koruma çalışmaları yavruların denize ulaşma oranını artırdı
Bakanlık tarafından yürütülen çalışmalar sayesinde, denize ulaşabilen yavru kaplumbağa sayısında yıllar içinde dalgalı ancak genel olarak artan bir seyir gözlendi. Buna göre 2020’de 47 bin 503, 2021’de 132 bin 195, 2022’de 62 bin 131, 2023’te 106 bin 592 ve 2024’te 178 bin 66 yavru denize ulaşmıştı. Uzmanlar, yumurtadan çıkan her deniz kaplumbağasının üremek ve yuva yapmak için ilerleyen yıllarda tekrar aynı kumsala döndüğüne dikkat çekerek, bugünkü koruma çalışmalarının geleceğin popülasyonunu doğrudan etkilediğini vurguluyor.
