İçişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre, 2017 sonrası verilen tüm kimlik kartlarında temassız (NFC) çip ve kontaklı çip olmak üzere iki farklı mikro modül bulunuyor. NFC çip; kimlik doğrulama, havaalanı geçişleri, noter işlemleri, mobil imza gibi günlük dijital işlemlerde aktif şekilde kullanılıyor. Ancak kartın alt katmanında yer alan ikinci, yani kontaklı çip şu anda tüm vatandaşlar için devre dışı.
Bu ikinci çipin, ileride çoklu kart entegrasyonu amacıyla tasarlandığı belirtiliyor. Yani ehliyet, pasaport, banka kartı ve hatta sağlık kartı bilgilerinin tek bir çipte toplanması hedefleniyor. Ancak bu sistem henüz aktif hale getirilmiş değil. Kart üretim maliyeti düşsün diye değil, tam aksine ilerideki dijital geçişe uyum sağlamak için tasarlanmış.
Şifreyle açılıyor, henüz aktif kullanıma açılmadı
Kontaklı çipin aktif hale gelmesi için kişinin Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’ne başvurması gerekiyor. Ancak şu an için bu başvurular, yalnızca test uygulamalarıyla sınırlı. İçişleri Bakanlığı, bu çipin ilerleyen dönemlerde e-cüzdan ve mobil kimlik doğrulama sistemlerine bağlanacağını açıkladı.
Uzmanlara göre, Avrupa Birliği ülkelerinde benzer çift çipli sistemler halihazırda aktif. Türkiye’de ise bu teknoloji alt yapısı hazır olsa da, mevzuat ve dijital güvenlik süreçleri nedeniyle kademeli şekilde devreye alınacak. Özellikle 2026 sonrası kamu ihalelerinde kimlik kartları üzerinden yapılan biyometrik doğrulama sistemlerinin test edilmesi bekleniyor.
Vatandaşlar kartındaki ikinci çipi nasıl anlayabilir?
Yeni kimlik kartlarının ön yüzünde, alt sağ köşede yer alan çip girişi ilk bakışta sadece NFC modülü gibi görünse de, aslında plastik tabakanın altında farklı bir katmanda ikinci bir çip daha bulunuyor. Bu çipin okunması için kontaklı akıllı kart okuyucusu gerekiyor. Bu cihazlar şu an sadece kurumlar ve test laboratuvarlarında bulunuyor.
Kişisel kullanım için bu sistem henüz açılmış değil. Ancak özellikle kamu çalışanları ve e-imza sistemine bağlı kullanıcılar ilerleyen dönemlerde bu çipi aktif olarak kullanabilecek. Sistem tamamen açıldığında vatandaşlar, mobil cihazlarından ya da bilgisayarlarından kimliklerini takarak çok daha geniş kapsamlı işlemleri doğrudan kimlik üzerinden yapabilecek.
