Doğanın en güzel renklerine büründüğü aydır, mayıs. Hava sabahları üşütür, gündüz “oh be, şükür” dedirtir. Daldaki çiçek, havadaki martı, denizdeki dalga yaşama sevinci verir.
Hıdrellez bana eski günleri hatırlatıyor... Rahmetle andığım Anneannemin ve Babaannemin anlattıklarını... Eskiden baharın ve yazın gelişine nasıl sevindiğimi, heyecanlandığımı...
Bahar deyince akla hemen lale gelir ama bu diğer ağaçlara ve çiçeklere haksızlık etmek olur. Örneğin erguvanlar, mor ve beyaz sümbüller, morsalkımlar, kan kırmızısı güller, sarı papatyalar, begonyalar, krizantemler, ATATÜRK'ün en sevdiği çiçek Kasımpatılar, erik ve şeftali ağaçlarındaki rengârenk çiçekler de baharı süsleyen renklerdir. Hıdrellez, bütün Türk dünyasında bilinen mevsimlik bayramlarımızdan biridir. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan hıdırellez günü, Hızır ve İlyas Peygamber’in yeryüzünde buluştukları gün olması nedeniyle kutlanmaktadır. Hızır ve İlyas sözcükleri birleşerek halk ağzında hıdrellez şeklini almıştır.
Hızır, yaygın bir inanca göre, hayat suyu (ab-ı hayat) içerek ölmezliğe ulaşmış; zaman zaman özellikle baharda insanlar arasında dolaşarak zor durumda olanlara yardım eden, bolluk-bereket ve sağlık dağıtan, Allah katında ermiş bir ulu kişidir. Hızır’ın hüviyeti, yaşadığı yer ve zaman belli değildir. Hızır, baharın, baharla vücut bulan taze hayatın sembolüdür.
*********
Mevsimlik bayramlarımızdan biri olan Hıdrellez, ülkemizde etkin bir biçimde kutlanmaktadır. Büyük şehirlerde daha az olmak üzere, kasaba ve köylerde hıdrellez için önceden hazırlıklar yapılır. Bu hazırlıklar, evin temizliği, üst-baş temizliği, yiyecek-içeceklerle ilgili hazırlıklardır. Hıdrellez gününden önce evler baştanbaşa temizlenir. Çünkü temiz olmayan evlere Hızır’ın uğramayacağı düşünülür. Hıdrellez günü giyilmek üzere yeni elbiseler, ayakkabılar alınır. Hıdrellez gecesi Hızır’ın uğradığı yerlere ve dokunduğu şeylere feyiz ve bereket vereceği inancıyla çeşitli uygulamalar yapılır. Yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağızları açık bırakılır. Ev, bağ-bahçe, araba isteyen kimseler, Hıdrellez gecesi herhangi bir yere istedikleri şeyin küçük bir modelini yaparlarsa ve ağaç dalı üzerine çizerlerse Hızır’ın kendilerine yardım edeceğine inanırlar.
Anadolu’da hala görkemli törenlerle kutlanan Hıdrellez Bayramı insanlık tarihinde çok eski zamanlardan beri kutlanmaktadır. Farklı zamanlarda, farklı isimler altında kutlansa da Hıdrellez motiflerine pek çok yerde rastlamak mümkün olmaktadır. Baharın gelişi ve doğanın canlanması insanlar tarafından bayramlarla kutlanması gereken bir durum olarak algılanmıştır. Böylece bir bahar bayramı olan Hıdrellez evrensel bir nitelik kazanmıştır.
Hıdrallez Gelenekleri
Anadolu’nun bazı yerlerinde Hıdırellez Günü yapılan duaların ve isteklerin kabul olması için sadaka verme, oruç tutma ve kurban kesme adeti vardır. Kurban ve adaklar “Hızır hakkı” için olmalıdır. Zira tüm bu hazırlıklar Hızır’a rastlamak amacına yöneliktir.
Hıdırellez törenlerinde ateş üstünden atlama geleneği mutlaka uygulanır. Hıdırellez’de pınar suyunun içilmesi, el yüz yıkanması, temiz de olsa kapların Hıdırellez günü tekrar yıkanması. Hıdrellez günü kırlardan çiçek ya da ot toplayıp kaynatarak suyu içilirse bütün hastalıklara iyi geleceğine inanılır. Vücutlarının sağlıklı, sıhhatli ve dinç olmasını isteyenler 5 Mayıs gecesi gül ağacına eğer kendi eşyalarından birini bağlarsa sıhhatli olacaklarına inanılır. Hıdırellez sabahı, hasta olanlar kaynak suyu içerlerse şifa bulacaklarına inanılır.
5 Mayıs gecesi bir parça toprak pencere önüne bırakılır, 6 Mayıs sabahı pencere önünden alınarak daha değiştirilmemek üzere evin bir başka yerine bırakılırsa o evde bolluk ve bereketin hiç eksilmeyeceğine inanılır.
İnsanlar Hıdırellez günü bir birini ıslatırsa o yıl yağmurun bol yağacağı ve bolluğun olacağına inanılır.
ÖZLÜ SÖZ: "Ekmeğinize Hızır eli değsin; ambarınıza Hızır uğrasın."
Tüm değerli Aydın'ın Haber Portalı Yeni Kıroba Gazetesi okuyucularım;
Güzel günlere Kalın Sağlıcakla, Sevgiyle, Huzurla, ve Esenlikle... Herkesin gönlünden geçenlerinin kabul olması dileğiyle…
