Bugün Yedi Eylül Aydın'ın kurtuluşunun 99. Yıldönümü. Kurtuluş günümüz , AYDIN 'ın en anlamlı bayramı. 1922 yılında 30 Ağustos günü Afyon dan başlayan kurtuluş mücadelesi önce 5 Eylül Nazilli, 7 Eylül Aydın ve ilçelerinden sonra 9 Eylül de düşmanın denize döküldüğü kuvvayi milliye heyecanının günü. 27 Mayıs 1919 günü başlayan işgal günleri ,Ulu önder Atatürk'ün 22. Ağustos 1922 günü başlattığı karşı taarruzu ile ardında nice acı ve gözyaşı bırakarak 3 yıl'ı aşkın sürdü.
İlk Kurşunun atıldığı İzmir den sonra 15 haziran 1919 ' da ikinci kurşun Sultanhisar Malgaç köprüsünde atılmış ,Efeler ,kızanlar ,topyekün düşma'a karşı bu toprakları savunarak VATAN yapmıştır. 1919 yılından 1922 yılına kadar Aydın Hükümet Konağı işte bu haldeydi.
Ne gönderinde bir Türk bayrağı, ne de kapısında Türk askeri. Her yerde mavi bayraklı Venizolos'un askerleri. Bu içimizi acıtan görüntüler , eğer Ulu önder Atatürk ve kahraman askerlerimiz, Kuvvayı Milliye sivillerimiz, efelerimiz kızanlarımız olmasaydı , bugün biz değil, Aydın sokaklarında ,Bulvarda ,Kiliselerde , Yunan bayrağı altında Helen insanlarının boyunduruğunda esirdik. İşte bu tek fotoğraf bile Atatürk ve Kurtuluş savaşı kahramanlarımızı neden minnettar olduğumuzu anlatmaya yetmiyor mu..? Eğer yetmiyorsa , Asaf GÖKBEL'in MİLLİ MÜCADELEDE AYDIN kitabı ile Zeki Mesut ALSAN 'ın MUSTAFANIN ROMANI Bir Memleket Çocuğu tarihi kitaplarını okumalarını öneririm. Her iki yazar , bizzat yaşadığı 1990 lı işgal yıllarında, anlattığı bu iki belgesel anıları Aydın o yıllarda sizi içine çekiyor. Adeta anıların içinde 100 yıl öncesine zaman tünelinde yolculuk yaparak, kendinizi o acı günlerin içinde buluyorsunuz. Aydın'da doğan ve bu şehir ve çocukluğu hakkında rakipsiz eserini yazan Zeki Mesud'un, Mustafa'nın Romanı-Memleket Çocuğu isimli kitabı ilk baskısından altmış sene sora yeniden basıldı. Zevkle okunmasıın yanısıra kitap aynı zamanda bir Anadolu şehrinin bir asır evveli hayatının kelimelerle yapılmış muhteşem bir tasviridir. Türk şehrinin günlük yaşayışı, müslim-gayrimüslim komşuluğu, devlet-halk münasebetleri hakkında çok kıymetli bilgiler ihtiva etmektedir.
Bu anlamlı günde 1970 li yıllarda görkemli kutlamalar yapılır, Kurtuluş günümüz ile birleşen 4 gün süren İncir bayramı da kutlanırdı.
BİR ZAMANLAR AYDIN İNCRİ BAYRAMI ve 7 EYLÜL KURTULUŞ GÜNLERİ…!
Aydın 7 Eylül adı ile özdeşleşmiş ve kentin bir çok mahalle, cadde, okul, ve ticari firmalarca isim olarak paylaşılan anlamlı bir sözcüktür. Düşman ,işgali altında 1919-1922 yılları arasında 40 ay acı ve çile içinde geçen 40 ay'ın sonunda , onurlu bir mücadele sonucu gelen özgürlüğün, kurtuluşun adıdır yedi Eylül…! 90 yıldır kutlanan ve aziz şehitlerimizle,yiğit efelerimizin bizlere emaneti bu verimli topraklar üzerinde canlarını feda edenler , bu ülkenin Vatan olmasını sağlayanlardır.
Eskiden kutlanan 7 Eylül'lerin bayram günlerinden farkı olmazdı. Aydın'da incirin toplanmağa başladığı ilk hasat günlerine ver kuru incirin de , sofralarda yerini aldığı ay'a denk gelen İncir bayramı ile beraber kutlanan 7 Eylülde İncir güzeli seçimi , defileler, kuru sıkı atışların yapıldığı , temsili Yunan kuvvetlerinden kurtuluşu'nun gösterilerinin sürdüğü 3 gün süresince bir festival havası yaşanırdı. İşte yıllar önce 1973 yılından bir anı. İncir güzeli yarışmasına İzmir den katılanlar olur, Jüri en güzeli seçmekte zorlanırdı. Seçimden sonra hayli değerli ödüller verilir, son gün kortejle araba üzerinde geziler düzenlenirdi. En görkemli 1970 li yıllarda Aydın Turizm ve Tanıtım derneği başkanlığını da yürüten Tüm Aydınlıların şehir kebap salonu sahibi olarak tanıdığı Rüştü Şensoy festivalin görkemli olmasında büyük payı vardır.On kişilik organize komitesinde yerel yönetimlerle dernek ve Valilik temsilcileriyle birlikte festival yürütülürdü. En son 7 Eylül ile birleşen ve 3-4-5-6 Eylül de devam eden dört günlük festival konserler,eğlenceler, arabalarla meslek odalarının resmi geçitleri, ile son bulurdu.
Yıkılan eski belediye binası önündeki meydan da develer çuvallar içinde incirleri kortejden geçerken Aydın halkına dağıtıldı. Manisa mesir macunu benzeri kalabalık izleyiciler develerin üzerinde n atılan incirleri kapmak için birbirileriyle yarışırlardı. Günümüzde bu görkemli kutlamaların tanığı ve Plak şirketi de kurup, Organizatörlük yapan Arslan İyibağırsakçı Jüri üyesi olarak incir güzeline tacını giydirip kutlamıştı bu soluk karelerde yer alan 45 yıl önceki fotoğraflarda. Aydın'ın en uzak köy ve kasabalarından gelenler , kentin bir çok noktasında devam eden ve yaz akşamları ,fener alayları, konserler, çeşitli zeybek oyunları ve belediye orkestrasının resmi geçidi ile geceleri verdiği konserler daha da şenlenirdi.Askeri bando geçidi, alkış tufanıyla karşılanırdı. Özellikle esnaf odalarının araçla resmi geçitlerinde , halka dağıttığı eşantiyon , hediyelikler kapışılır , törenlere ayrı bir heyecan ve sevinç katardı. Yiğit efelerin oyunlarında , meydanı inleten davul zurnanın sesi, izleyen Aydınlı'nın milli duygularını coşturmağa yeterdi. Bugün aynı heyecan'ın hissedilmediği bir 7 Eylül'ü daha kutlayacağız. Ama 26 Ağustos'tan yola çıkıp, 9 Eylülde İzmir'de biten iki haftalık büyük taarruzun , silinmeyen anıları 7 Eylül'de Aydın'da taşa yere kazılmıştır.Aydın meydanında “dur yolcu “ diye başlayan şehitler abidesi, canını bu ülke için seve seve feda edenlerin unutulmayacakları ölümsüz anıtlarıdır. 7 Eylül tüm Aydınlılara kutlu olsun.
SÖZÜN ÖZÜ :
HAYATI BOYUNCA HERKES BİRİNİ BULUR.
AMA BİRBİRİNİ BULMAK , ÇOK AZ İNSANA NASİP OLUR.
MEHMET ÖZÇAKIR
AYDIN ESKİ ESERLERİ SEVENLER DERNEĞİ BAŞKANI
P.K:110 EFELER - AYDIN
GSM: 0.542.7608691
