TARİŞ Zeytin Ve Zeytinyağı Birliği zeytinyağı alım fiyatını 300 TL olarak açıkladı.
Haklı olarak tüketici kesimden bu fiyata itiraz yükseldi. Demek ki henüz gıda fiyatlarındaki anormal fiyat artışlarına henüz alışamamışız.
Öncelikle son iki yılın zeytin rekoltelerine ve zeytinyağı fiyatlarına bakalım.
2022 zeytin için “var” yılı idi. Toplam zeytin üretimi 4 milyon 2 yüz bin ton iken zeytinyağı rekoltesi Tarım Ve Orman Bakanlığı verilerine göre zeytin üretimi 2021 yılına göre, yıllık yaklaşık % 71 artışla 2 milyon 976 bin 654 ton olduğunu, zeytinyağında da yıllık yüzde 79 artışla 421 bin 717 tonun görüldüğünü ve bu rakamların tüm zamanların rekoru olduğunu açıklamıştı.
2023 yılında ise zeytin “yok“ yılını yaşadı. Zeytin üretimi,2 milyon ton eksiği ile 2 milyon 200 bin ton tahmin edilmekte ve zeytinyağı üretimi ise 175 bin ton olarak tahmin edilmektedir.
Rekolte eksikliğinin yanı sıra zeytin ve zeytinyağı üretim maliyeti fiyat artışında etkili olmuştur. Şöyle ki;
Buharkent Ziraat Odası olarak yaptığımız saha çalışması sonrası hesaplamalara göre,
· Toprak işleme maliyetinin dönüm başına 900 TL,
· Gübre bedeli, gübreleme işçiliği ve nakliye bedelini 3 bin 100 TL,
· Budama 2 bin 900 TL,
· Ziri Mücadele ilaç masrafı ve işçiliği 3 bin 900 TL,
· Hasat 4 bin 600 TL,
· Diğer masraflar 2900 TL ve toplam 18 bin 300 TL olarak belirlenmiştir.
Masraflar toplamının yüzde 18 faizini 3290 TL, üretim masrafları toplamını da 21 bin 590 TL olarak hesapladı.
Geçen yıla oranla zeytin üretim maliyetlerinde ciddi bir düşüş yaşandığını belirterek, bölgemizde bu yılki hesaplamalara göre de dekar başına toplamda 260 kilogram rekolte tespit edilmiştir.
1 kilogram zeytinin maliyetinin 83 TL olduğu belirlenmiştir.
Zeytinin zeytinyağı haline getirilmesi esnasındaki masraflar ve ortalama 6,5 kg. zeytinden 1 kg zeytinyağı hesabı yaptığımızda zeytinyağı maliyeti 500 TL yi aşmaktadır.
Kuzey Akdeniz havzasında özellikle İspanya ve İtalya’da kuraklık nedeniyle rekolte %60-70 oranında düşmesi, aynı ülke tüccarlarının ve ihracatçılarının Türkiye’den zeytinyağı ithal ederek bu yağları kendi ürünleriymiş gibi pazarlayacak olmaları ve yoğun biçimde ithalat talebinde bulunmaları fiyatları artıran diğer bir etkendir.
Diğer yandan Ticaret Bakanlığının varilli ve dökme zeytinyağına yasak getirmesi çözüm olmamış, zeytinyağı fiyatlarındaki artışı önlememiştir.
Şubat-Haziran döneminde ortalama 80 TL’ye satılan zeytinyağı yılın yarısından sonra 250 TL’ye zaten yükselmişti.
Gerçekte ise 295 TL alım fiyatı olan zeytinyağı 0,3 asit yağın fiyatıdır. Kuraklık ve kurtlanma olguları dikkate alındığında asit oranı yükseleceğinden üreticinin eline geçen ortalama zeytinyağı fiyatı 180-200 TL aralığında olacaktır. Ve üretici 1 kg zeytinyağı üretiminde 340 TL zarar edecektir.
2023/2024 sezonunda aynı oranlarda bir fiyat artışının ortaya çıması zeytinyağını tüketicinin 550-600 TL’ye ulaşacağı anlamına gelmektedir.
