Mart ay ilk haftasında Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamaları ile 2023 yılı milli ekonomi tablosu doğrusu-yanlışı ile ortaya konuldu.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ekim-Aralık 2023 dönemini kapsayan gayrisafi yurt içi hâsıla (GSYH) verilerini değerlendirirken, Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında büyümede yılın üçüncü çeyreğinde başlayan dengelemenin son çeyrekte de devam ettiğini belirterek, “Yılın ilk yarısında 8,8 puan olan iç talebin büyüme katkısı yılın ikinci yarısında 6,6 puana gerilediğini ifade etti. Büyümede net dış talebin negatif katkısı ise 4,9 puandan 1,6 puana düştüğünü söyledi
Kişi başına GSYH 2023 yılında cari fiyatlarla 307 bin 952 TL, ABD doları cinsinden 13 bin 110 olarak hesaplandı.
Ancak bu hesaplamanın iki açıdan eleştirilmesi gerekmektedir.
Birincisi, bu hesaplama yapılırken kayıtsız nüfusu oluşturan göçmenler sayıları kesinlikle bilinmemektedir ki toplam milli hasılanın nüfusa bölümünde basettiğimiz sayıları en az 14 milyona ulaşan göçmen ve kayıtsız düzensiz göçmenler ekonomik işgücü içinde yer aldıkları halde hesaba girmedikleri için kişi başına düşen milli gelir yüksek çıkmaktadır.Bunun adı da ekonomik hesaplamada “Tatlısu kurnazlığı” dır.
SEÇİM önünde her şey mübahtır;seçim zamanında olur böyle masum hesap hataları diyebilirsiniz.
İkincisi ise milli gelirin adaletli dağılımı. Millî gelirden yıllık olarak ortalama emekli 4720,asgari ücretli 6690,ortalama devlet memuru 11 400,ortalama bir çiftçi ise 3930 Dolar pay almaktadır.
TÜİK’in yüzde 5’lik gelir gruplarına göre dağılımı gösteren verileri, en zengin-en yoksul kesimler arasındaki gelir farkının 26,6 kat olduğunu gösteriyor. 2023 itibarıyla; en düşük gelirli yüzde 5’lik gelir grubu toplam gelirden sadece yüzde 0,9 pay alırken, en üstteki yüzde 5’lik gelir grubu toplam gelirin yüzde 24,7 ile dörtte birini elde ediyor.
En yüksek eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay önceki yıla göre 1,8 puan artarak yüzde 49,8’e çıkarken, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun aldığı pay 0,1 puan azalarak yüzde 5,9’a geriledi. En yüksek gelire sahip yüzde 20’lik nüfus grubu ile en düşük gelirli yüzde 20’lik grup arasında 2022’de 8 kat olan fark, biraz daha artarak 8,4 kata çıktı.
GSYH'yi oluşturan sektörel faaliyetler incelendiğinde; 2023 yılında bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak;
Finans ve sigorta: % 9,0
İnşaat:% 7,8,
Hizmetler: %6,4,
Diğer hizmet: %4,6,
Kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet :%3,8,
Gayrimenkul : % 2,7,
Bilgi ve iletişim : % 1,3,
Mesleki, idari ve destek hizmet : %1,2
Sanayi: % 0,8 arttı.
Tarım sektörü ise yüzde 0,2 azaldı.
Tarımın küçülmesinin nedenleri ise tarımda çalışanların tarım dışına çıkmaları,ekilen arazi miktarının azalması ve genel üretimin düşmesi.
