Aflatoksin birçok gıda maddesinde olduğu gibi incirlerde de oluşmakta, tüketim aşamasında insan sağlığı ve dış satım açısından sorun yaratmaktadır Kuru incirde en önemli pazarlama ve ihracat sorunu olarak karşımıza aflatoksin ve Okratoksin olayı çıkmaktadır.
Kuru incirdeki aflatoksinin, kuru incire insan eliyle konulan zirai ilaç/pestisit olmayıp Aflatoksin diğer pek çok tarım ürününde de olabildiği gibi olumsuz iklim koşullarına bağlı olarak doğada bulunan mantarlar tarafından üretim aşamasında meydana gelmektedir.
İklim koşullarına bağlı olarak aflatoksin oluşumu her yıl farklılık göstermektedir. Üretim dönemindeki olumsuz hava koşullarına bağlı olarak toplam üretimdeki aflatoksin varlığı, %0,5 ila %1,5 arası oranlarda değişmektedir.
İncirlerde aflatoksin oluşumunun engellenmesi için gerekli önemler alınmalıdır.Türkiye “Aflatoksinli Kuru İncirlerin Bertarafı Projesi”ni yaklaşık 25 yıldır sürdürmekte olsa da gerekli mesafeyi ve kesin çözümü bulabilmiş değildir.
Bu safhada karşımıza incirin depolanma kusurları çıkmaktadır. İşletmelerde lazer ayıklama makinelerinde ve özel karanlık odalarda tekrar tekrar seçilen ve ayıklanan aflatoksinli kuru incirler ayrı alanlarda biriktirilmeleri gerekirken bu özenin gösterilmediğine şahit olabilmekteyiz.
Aydın ilinde 267 adet kayıtlı kuru incir deposu bulunmaktadır.İşbu depolarda üreticiden satın alınan kuru incirler saklanmakta,akabinde iç piyasaya büyük oranda da ihracatçılara yönlendirilmektedir.
Zaman ile aflatoksin ve okratoksin arasında artış açısından doğru bir orantı bulunmaktadır. Depoların yansıra çengelci,tüccar,toptancı hali,aracı,hal dışı esnaf ,kantarcı gibi aracılarda bekleyen kuru incirde aflatoksin ve okratoksin miktar ve oranları artmaktadır.Bu bakımdan yeterince denetlenemeyen bu aracılarda bekleyen her zaman biriminde bu iki mantari zararlı hızla artmaktadır.
Aflatoksin konusunda üreticiden başlayarak,işletme ve ihracat süreçleri denetleme kurumları tarafından titizlikle izlenmelidir.Mevcut izleme yeni teknolojilerle buluşturularak eğitime daha fazla önem verilmelidir.
İncirde hastalık ve zararlılarla mücadelede kültürel ve kimyasal programlar titizlikle ve zamanında uygulanmalıdır. Söz konusu zararları azaltabilmek için,Erbeyli İncir Araştırma Enstitüsü ile Ziraat Fakültelerinin ortaklaşa yürüteceği çalışmalar neticesinde geliştirilen hastalık ve zararlılara dayanıklı, iklim ve toprak koşullarına en iyi uyum sağlayan çeşitlere üreticilerin kolayca ulaşması sağlanmalıdır.Bu alanda TARİŞ’in ihracat tecrübeleri de sürece dahil edilmelidir.
Üretim planlaması yapılarak, incirin uygun yerlerde yetiştirilmesi teşvik edilmelidir.
