Aydın ilinin ilk ve en tanınmış tarım ürünü olan incir kuru incir ihracatı sürecinde yoğun birçok yoğun kontroller sonrasında ihraç ediliyor olsa da sık sık aflatoksin gerekçesi ile “geri gönderme bildirimi” ile ihracattan gerisin geri ülkeye tekrar gelmektedir.
Aflatoksin mücadelesi zor bir mantari oluşum olup insan sağlığına zararları tıp ve diğer bilimlerce kesinlikle kanıtlanmıştır.
Her kurak yılda aflatoksin olayının yaşanması kaçınılmaz olacaktır.
Kuru incirde aflatoksin ve okratoksin bulaşıklığını önlemek için Tarım ve Orman Bakanlığı,Erbeyli İncir Araştırma Enstirüsü, Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği mücadele vermektedirler.
Bunun yanında ADÜ Ziraat Fakültesi ve Ziraat Odaları üretici eğitimine eğilerek üreticilerin bu alanda dikkatlerini toplayarak aflatoksin mücadelesinin aynı zamanda Aydın kuru incirinin gelecek ve var olma mücadelesi olduğunu kavratmaktadırlar.
Bu mücadele kapsamında gene Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği uzun yıllardır üreticilere binlerce kurutma kereveti, ilek filesi, hasat filesi ve tuzaklar yaptırarak, Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda üreticilerimize ücretsiz olarak dağıtmaktadırlar.
Aflatoksin tesbiti sonucunda ihraç edilen kuru incir partilerimiz çeşitli nedenlerle ülkemize geri geldiklerinde de İhracattan Geri Dönen Ürünler Türk Gıda Kodeksi (TGK) Mevzuatına uygunsa ülkemize girdiğini, ihracattan geri gelen kuru incirlerin ülkemize girişte Türkiye’nin ithalat prosedürüne tabi tutulduğunu, Tarım ve Orman Bakanlığı kontrolünde antrepoya alındığını, numune alınıp analiz edilerek sonucu uygun olan partilerin yurda girişine izin verildiğini, limitlerin üstünde çıkan partilerde memur eşliğinde elleçleme yapıldığını sonrasında uygunsa yurda girişine izin verildiğini, uygun olmayan partiler imha edilmektedir.
Çözümler:
Hasattan sonra en fazla bir yıl içerisinde tüketilmesi gereken kuru incirde rekoltenin yüksek olduğu yıllarda stok sorunu yaşanmaktadır. Yaşanan stok sorunun çözülmesi ve fiyat düşüşlerinin önüne geçilmesi amacıyla, gereken miktarda ürünün piyasadan çekilip depolanması ve isteyen alıcılara eşit koşullarda verilmesi için ABD ve AB’de uygulandığı gibi bir stok kurumunun oluşturulmasına ihtiyaç bulunmaktadır.
Kuru incir ihracatında ilk yükleme tarihi önem arz etmektedir. İlk yükleme tarihinin geç açıklanması hem ihracata hazır olan ürünün üreticide muhafazasını zorlaştırmakta hem de pazar kaybına sebep olmaktadır. İlk yükleme tarihi uygulaması tamamen kaldırılmalı ve ihracata hazır olan ürün bekletilmeden ihracatı yapılabilmelidir.
Yeterli ve dengeli beslenme açısından önemli bir gıda olan incirde, piyasa dengelerinin sağlanması bakımından gerekli tanıtım faaliyetleri yapılarak gerek kuru, gerekse taze incirin iç tüketim miktarı artırılmalıdır.
Ülkemiz kuru incirinin rekabet gücünü artırmak ve üretiminin sürekliliğini sağlamak açısından, tarımsal ürünlerde uygulanan ihracat iadesi yardımlarından yararlanan ürünler kapsamına kuru incirin de dâhil edilmesi faydalı olacaktır.
(*) Kaynak: Kaynak: TZOB İktisadi-Zirai Rapor 2019
