Yakın sezonlara göz attığımızda Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre zeytin yetiştiriciliğinde 2001’de 99 bin olan ağaç sayısı geçen yıl itibarıyla 201 bin 770’e ulaştı. Ağaç varlığındaki iki kattan fazla artış üretime de yansıdı. 2022/2023’de zeytinyağı üretimi bir önceki sezona göre %25 azaldı.2023 yılında zeytinyağı üretimi önceki yıla göre %80 arttı. 2022/23’de zeytinyağı ihracat ve ithalatı bir önceki sezona göre azaldı. 2022/23’de zeytinyağı ihracat fiyatları, bir önceki sezona göre %39 artış gösterdi. 2023/24 sezonunda fiyatlarda azalış beklendiği gibi olmadı; üretim artışı görüldü.Üretim,2 507 bin tondan 2 900 bin tona yükseldi. TÜİK Bitkisel Üretim 1. Tahminine göre, dane zeytin üretimi 2024’de 2.900 bin ton olarak açıklandı.,
2022/23 sezonunda Dünya zeytinyağı üretiminde azalış, Türkiye’de artış gerçekleşti. 2022/2023’de Türkiye’de zeytinyağı ihracatı miktarında önemli artış gerçekleşti. 2022/23 sezonunda dünyada ve Türkiye’de zeytinyağı fiyatlarında artış oldu. 2022/23 sezonunda dünya zeytinyağı ihracat ve ithalatında azalma oldu.
2023 yılında zeytin üretiminin %68’i yağlık zeytindir.
Yağ tüketiminde durağan bir dönem mevcut iken zeytinyağı ithalatı devam etmiştir. 2023 yılında ithalatın %99’u Suriye’den yapılmıştır. Bu ithalatı Tarım Kredi Kooperatifleri, Afrin’de kurduğu zeytinyağı fabrikasının üretimi olan zeytinyağını ülkeye 50 bin ton üzerinde zeytinyağı getirerek stokları artırmıştır.
2023 Temmuz ayında, dökme ve varilli zeytinyağı için kilo başına cent fon alınması kararı verildi. Zeytinyağı ihracatına Ağustos’dan itibaren üç aylık kısıtlama getirildi. Sonrasında bu kısıtlama süresiz uzatıldı. Ve zeytinyağı stokları artmaya devam etti. İthalat yasakları kısmen kaldırılsa da piyasalarda talep aleyhine süreç devam ettiği için borsalarda zeytinyağı fiyatlarındaki düşüş devam etti.
2024 yılında getirilen zeytin ihracat yasağı ithalat taleplerinin yüksek olduğu döneme isabet etmesi ile stokların artması ve iç piyasa fiyatlarının düşmesi ile sonuçlandı.
Türkiye’de zeytin üretimi, 2024’te 3 milyon 750 bin ton olarak gerçekleştiği iddia edildi. Bu rakam şüphelidir. UZZK zeytin ve zeytinyağı alım fiyatlarını düşük tutmak için her sezon başında rekolteyi elden geldiğince yüksek gösterme eğilimindedir. Zira rekolte tahminini UZZK yapmakta TÜİK ve Tarım Orman Bakanlığı bu rakamlara itibar etmektedir.
2024 yılında Türk çiftçisini, diğer ürünlerde olduğu gibi zeytin ve zeytinyağı fiyatları da üzmüştür.73 TL.maliyeti olan zeytin 25 TL ortalaması ile satılırken 250 TL maliyeti olan zeytinyağı borsalarda 150-160 TL aralığında işlem görmektedir.
İşin en acı yanı TARİŞ Zeytin Ve Zeytinyağı Birliği’nin açıkladığı fiyatlardır. 2024 yılı 0,3 dizeme kadar olan yemeklik zeytinyağı fiyatı brüt 205 Türk Lirası olarak belirlendi. TARİŞ Zeytin Ve Zeytinyağı Birliği 0,8 dizeme kadar olan yemeklik yağ 175 TL, 1 asit olan yemeklik zeytinyağı 165 TL, 1,5 asit yemeklik zeytinyağı 160 TL ve 2 asit olan zeytinyağı da 155 TL’den alındığını belirtildi.
Merak edilen TARİŞ Zeytin Ve Zeytinyağı Birliği’nin üretici yanında yer almadığı ancak UZZK etkisinde ne derece kaldığıdır.
