Şehir girişlerinde yer alan tabelalarla ilgili düzenleme yapan Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) 81 il, 911 ilçenin giriş ve çıkışlarında bulunan bilgilendirme tabelalarından nüfus ve rakım bilgilerini çıkardı.
Yeni düzenlemeyle birlikte il ve ilçe girişlerinde yalnızca söz konusu yerleşim biriminin adı yazılı olacak. Buna gerekçe olarak ise her yıl yenilenen nüfus bilgilerini tabelalar üzerinden değiştirilerek yapılan “büyük masrafın” engellenmesi gösterildi.
Neresinden bakarsanız bakın, gülünç bir gerekçe…
Haydi, yerleşim yerlerinin nüfusu yıllara göre değişiklik gösteriyor. Bunu anladık da, bir yerleşim yerinin rakımı yani deniz seviyesinden yüksekliği de mi yıldan yıla değişiyor? Bunu çok merak ediyorum doğrusu!
***
Hatırlayanlar olacaktır. Geçmişte her 5 yılda bir nüfus memurları tarafından ev ev gezilmek suretiyle sayım yapılır, bu işlem sonrasında ortaya çıkan sonuç, il – ilçe girişlerindeki nüfus tabelasına yansıtılırdı.
Türkiye'de bu usulle en son nüfus sayımı, 2000 yılında yapıldı. Bundan 20 yıl önce yapılan nüfus sayımında Aydın, henüz büyükşehir olmamıştı. O sayımda 23 mahalleden oluşan Aydın il merkezinin nüfusu 143 bin 300 çıkmıştı. Söz konusu
nüfus değeri, yaklaşık 10 yıl boyunca kent girişindeki nüfus tabelasında yer aldı. Uzun süre güncelleme yapılmadı. Acaba o dönemde de tasarruf mu düşünüldü dersiniz?
Sonrasındaki süreçte ise nüfus arttıkça tabelada düzenlemeler yapılarak, güncel veriler yansıtılmaya çalışıldı. Bunlar yapılırken de tabelaların sürekli sök – tak yapıldığını sanmıyorum.
***
Bir yerleşim yerinde her gün ölüm ve doğumların olduğunu düşünürsek, nüfusun çok kısa süre içerisinde dahi değişkenlik göstereceğini söylemek mümkündür. Tabelalarda yer alan değer, o yerleşim yerinin ortalama nüfusunu gösterir. Deyim yerindeyse, 'üç aşağı beş yukarı' odur o şehrin nüfusu.
Şimdi geldiğimiz noktada, sözüm ona 'tasarruf' gerekçesiyle böyle bir adım atmak, zorlama bir yorumdan öte bir anlam ifade etmemektedir kanımca. İnsan, memlekette tasarruf edilecek başka kalem kalmadı mı da tabelalarla tasarruf edilecek diye sormadan edemiyor doğrusu.
***
Bireylerin yaşadığı kentin ve ülkedeki diğer şehirlerin nüfus ve rakım bilgilerini bilmesini sakın ola ki, 'önemsiz' görmeyelim. Kişi, şehrini ve ülkesini tanımalı.
Hele ki, beşeri bilimlere, coğrafyaya meraklı biriyseniz, yurtiçi seyahatlerinde nüfus ve rakım tabelaları hep ilginizi çeker. En azından ben bu grupta yer alanlardanım. O duyarlılıkla da bu yazıyı kaleme alma gereksinimi hissettim.
Kaldı ki, il ve ilçe girişlerinin yanı sıra bazı kentlerde köy veya kırsal mahalle konumunda olan yerleşim yerlerinde, o yerleşim yerinin adıyla birlikte nüfus ve rakım bilgisi de yer alıyor. Örneğin Denizli'nin kırsalında çok uzun yıllardır bu uygulamanın yapıldığının bizzat tanığıyım. Tabii köylerdeki o tabelaları karayolları değil, yerel yönetim koyuyor.
Sözün özü, kent girişlerindeki tabelalardan nüfus ve rakım bilgilerinin çıkarılması uygulaması, mantığa pek uygun değildir. Bir an önce eski uygulamaya geri dönülmelidir.
