Ülkemizde kanatlı sektörünü üç grupta ele almak mümkündür:
Yumurta üretimi (Layer)
Etlik tavuk eti üretimi (Broyler)
Diğer kanatlı kümes hayvancılığı.
Diğer kanatlı kümes hayvancılığı,(ördek,kaz,bıldırcın,sülün,hindi vb.) ülkemizde profesyonel anlamda yeterince gelişmemiş olup küçük işletmeler olarak hayatiyetlerini sürdürmektedirler.Genel kanatlı ekonomisi içinde payları oldukça düşüktür.
2022 yılında et tavuğu sayısı bir önceki yıla göre %7,1 oranında azalarak 251 milyon adet seviyesine gerilemiştir. 2022 yılında kümes hayvanlarının %68,5’ini et tavuğu oluşturmaktadır. Türkiye’de 2022 yılında 1,25 milyar adet kesilen tavuk sayısı ve 2,4 milyon ton tavuk eti üretimi ile rekor düzeye ulaşılmıştır. Kesilen tavuk sayısı bir önceki yıla göre %8,4 artarken tavuk eti üretimi %7,7 artış göstermiştir.
Ege Bölgesi’nde 63,1 milyon adet ve Batı Marmara’da 40,8 milyon adet et tavuğu bulunmaktadır. Bölgeler arasında et tavuğu sayısı bakımından bir önceki yıla göre oransal olarak en büyük artış 2022 yılında %26 ile Güneydoğu Anadolu ve %10,6 ile Orta Anadolu’da gerçekleşmiştir. Bölgeler arasında oransal olarak en büyük azalış ise %15,5 ile Doğu Marmara ve %12,8 ile Doğu Karadeniz’de gerçekleşmişti
2023 yılında tavuk eti üretimi yüzde 4,4 azaldı. Kanatlı sektöründe 2023 yılı Ocak-Ekim döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre, tavuk eti üretimi yüzde 4,4 azalarak 2 milyon 17 bin tondan, 1 milyon 928 bin tona geriledi.
Tavuk yumurtası üretimi yüzde 4 artışla 16 milyar 325 milyon 836 bin adetten, 16 milyar 975 milyon 362 bin adede yükseldi.”
2019 yılında maksimum üretim seviyesine ulaşmış ancak son 2 yıldır düşüş eğilimindeyken 2022 yılında tekrar artış göstermiştir. T2022 yılında bir önceki yıla göre %9,3 oranında azalarak 110 milyon adet olmuştur.2023 yılında yumurta üretimi yüzde 4 arttı. Irak’ın yumurta ihracatına uyguladığı ambargo yumurta tavuğu sayısının azalma etkenlerindendir.
Ege Bölgesi 37,3 milyon adet ile Türkiye’nin yaklaşık üçte birini karşılamaktadır. Batı Anadolu 15,5 milyon adet yumurta tavuğu varlığı ile ikinci olurken, Doğu Marmara 12,8 milyon adet yumurta tavuğu varlığı ile üçüncü sırada yer almaktadır. 2022 yılında en fazla düşüşün Doğu Marmara başta olmak üzere Batı Marmara ve Akdeniz Bölgeleri’nde olduğu görülmektedir.
Damızlık yumurta açısından dışa bağımlı olan Türkiye’de yumurta ithalatının tamamı kuluçkalık/damızlık yumurtalardan oluşmaktadır. 2022 yılında ithal edilen kuluçkalık/damızlık yumurta miktarı %46,5 oranında artarak 1.334 ton olarak gerçekleşmiştir.
2023 yılında en fazla problem yaşayan sektörlerin başında yumurta sektörü gelmektedir.Girdilerinin yaklaşık % 70’i yemden oluşan bu sektör dönem boyunca uzun süreler zarara uğramış,pek çok kümes kapısına kilit vurmuş,iflaslar artarken önemli bir bölüm üretici de üretime ara vermiştir.
Kaynak:TZOB-TAGEM,2023 Durum-Tahmin
