2024 yılı Türkiye bağcılığını değerlendirmeden önce üretim rakamlarını ve oluşmuş riskleri ele alalım.

Türkiye’nin yıllık olarak ortalama 4 milyon ton üzüm üretmektedir. Bu üzüm üretiminin yaklaşık % 54’ü sofralık, % 38’inin kuru üzüm (yüzde 29’u çekirdeksiz kuru üzüm, yüzde 9’u çekirdekli kuru üzüm) ve % 8’İ ise şarap üretiminde kullanılmaktadır.

2023/24 sezonunda, külleme hastalığı nedeniyle Türkiye kuru üzüm üretiminin 245 bin tona düştüğü, 2022-2023 sezonundaki 334 bin tonluk üretime göre % 26 azaldığı dile getiriliyor. Toplam üzüm üretiminin ise 2023/24 sezonunda, 2022/23 sezonundaki 4,1 milyon tona kıyasla % 19 düşüşle 3,3 milyon tona gerilemiştir.

Bağcılık ana girdilerinde ortalama olarak;
Zirai ilaç:% 300
Kimyevi gübre:%250-300
İşçilik % 50-60 oranında artmıştır.

Bunun yanında TÜİK bağ arazilerinin değerlerini 40-50 bin TL olarak gösterirken en düşük bağ alanı 400 bin TL’den başlayarak 600 bin TL’ye kadar yükselmektedir.

Üzüm maliyetlerine gelince ortalama olarak;

Sofralık yaş üzüm: 25-26 TL.
7 Numara kuru üzüm: 95 TL.
Dökme yaş üzüm 17-18 TL ‘den üretici satış fiyatı olarak gerçekleşti.

Üretici açısından kâr zarar hesabı ele alındığında ise;

Turfanda ve son turfanda sofralık yaş üzümde ortalama% 10 kâr ortaya çıkarken, diğer orta mevsimde üreticinin % 80 civarında bir bölümünün zarar ettiğini görmekteyiz. Kuru üzümde gelir/ girdi dengesi başa baş olurken sofralık yaş üzümde % 6-7 zarar ortaya çıkmıştır.

Şarap, alkol ve sirke yapımında kullanılan dökme yaş üzüm üretici fiyatı kilogramı 17 TL den açıklarken Nevşehir Mey İçki Fabrikası dökme yaş üzüm fiyatının kilogramını 19 TL olarak belirledi. 

2024 yılında TARİŞ Üzüm Birliği kuru üzüm avans alım fiyatını 100 TL olarak açıkladı.

Mevzuat açısından bağcılık sektörü 2024 yılında sorunlarıyla yaşamaya çalıştı.

Üzüm sektöründe kayıt dışılık büyük oranda devam etti.

Şirket ve KOBİ senetlerinde alacak sigortası uygulanırken bireysel satışlarda bu uygulama hayata geçirilemedi. Bu konuda üretici kooperatiflerinin yetkilendirilmesi yeterli olacaktır.

Büyükşehir Belediyelerde Hal Memurlukları ihdas edilmelidir.

İhracat sürecinde zirai ilaç defterleri dikkate alınırken iç piyasa ticaretinde bu uygulama dikkate alınmamaktadır.

14 Eylül 2023 tarihinde yayınlanan Tarımsal Üretimin Planlanması hakkında Yönetmelik,% 6 eğim ve kendine yeterlilik kıstasları dolayısıyla üzüm üretimine ve yeni bağ tesisine engel olmaktadır. Bu yönetmelik üzüm üretim süreci önünde bir engel oluşturduğu için derhal uygulamadan kaldırılmalıdır.