Tarım sektöründe zenginlik ve verimliliğin ölçütlerinden birisi işletme büyüklükleridir.
“Hollanda’da işletmeler orta ölçekte görünmektedir. Bunun en büyük nedeni Hollanda’nın tarımsal analizinin yapıldığı bölümde detaylı olarak belirtildiği üzere yaygın kooperatif ağıdır.
Hollandalı çiftçiler işletme ölçeklerini en optimal şekle getirmiş ve kredi sağlama aşamasından, üretim girdilerine, ArGe çalışmalarından devlet teşviklerine, hasattan ürünün son kullanıcıya ulaşmasına kadar olan tüm aşamalarda kooperatif destekleri sayesinde orta ölçekli işletmeleri ile başarı sağlamaktadırlar.
Son zamanlarda Hollanda’daki küçük işletmelerin yerini kendinden daha büyük işletmelere bırakmakta olduğu göze çarpmaktadır. 5 ha ve daha altındaki işletmelerin oranı gün geçtikçe hızla azalmakta iken orta ölçekli işletmelerden 5-20 ha arası olanlar kıyasla daha küçük bir daralma içerisindedir. En büyük artış oranı ise 20-100 ha ile 100 ha ve üzerine üretim alanına sahip olan işletmelerde ortaya çıkmaktadır.”
Türkiye’de ise tarım sektörü küçük ölçekli ve parçalı arazi yapısına sahip görünümdedir.
İşletme başına ortalama arazi genişliği 9,1 dekardır.
TÜİK verilerine gör Türkiye tarım işletmeleri toplam sayısı 2.200.000 olarak Bu işletmelerin %65,10’u 50 da ve daha az araziye sahip olup ortalama arazi büyüklüğü 20,33 da olarak belirlenmiştir.
İşletmelerin % 80,70’i 10 da ve daha az araziye ve 32,92 da arazi büyüklüğüne; % 98’’i 500 da ve daha az araziye sahip ve 67,44 da arazi büyüklüğüne sahiptir. Bu rakamlara göre Türkiye tarım işletmeleri küçük ölçeklidir.
“Tarımsal işletme ölçeklerinin büyük olması Hollanda’nın tarımsal alandaki toplam faktör verimliliğinin de (TFV) artmasına imkân sağlamıştır. Hollanda’daki TFV sürekli paralel bir artış üzere olmuştur.
Hollanda’nın 2010 yılı itibari ile TFV 1961 yılına göre 3,8 kat civarında artmış durumdadır.”
